Finansal piyasalara ilgi duyan pek çok yatırımcı, portföyünü daha dengeli hâle getirmek ve risksiz ya da düşük riskli getiri için tahvil yatırımlarına yönelir. Tahvil hem devletin hem de şirketlerin ihtiyaç duyduğu fonu toplamak için kullandığı borçlanma araçları arasında yer alır. Yani tahviller belirli bir vade sonunda size anaparanızı geri verir. Vade boyunca da düzenli faiz geliri sağlar. Bu yönüyle hem düzenli gelir elde etmek isteyenlere hem de portföyünü korumacı şekilde çeşitlendirmek isteyenlere önemli avantajlar sunar. Peki tahvil nedir? Tahvil ne demek? Tahvil nereden alınır? Tahvil nasıl alınır sorusunun yanıtını ve diğer merak ettiğiniz detayları yazımızın devamında öğrenebilirsiniz.
Tahvil nedir?
Pek çok kişi tahvil nedir, nasıl alınır diye merak eder. Tahvil faizi en basit tanımıyla devletin ya da özel sektörün yatırımcılardan borç almak için çıkardığı bir kıymetli evraktır. Devlet tahvili nedir sorusuna da bu şekilde yanıt vermek mümkün. Tahvili satın aldığınız anda ilgili kuruma borç vermiş olursunuz. Kurum da bu borcu belirlenen vade sonunda geri ödemeyi taahhüt eder. Bu süreç boyunca tahvil, faiz getirisi ile size düzenli gelir sağlar.
Tahvil ne işe yarar?
Tahvil fonu nedir ve ne işe yarar sorusuna verilecek yanıtları kısaca şöyle sıralayabiliriz:
- Tahvil hem yatırımcı hem de ihraç eden kurum açısından farklı amaçlara hizmet eder.
- Devletler bütçe açığını kapatmak, kamu yatırımlarını finanse etmek veya borç yönetimini düzenlemek için tahvil ihraç eder.
- Şirketler büyüme yatırımlarını desteklemek, işletme sermayesi ihtiyacını karşılamak ya da borç yapılandırması için tahvil kullanır.
- Yatırımcılar ise genelde düşük riskli ve düzenli faiz geliri sunan bir yatırım aracı olarak tahvilleri tercih eder.
Tahvil nasıl çalışır?
Tahvil alımı yaptığınızda vadesi belirli bir süre boyunca karşı tarafa borç vermiş olursunuz. Bu vade boyunca kurum size belirli periyotlarla faiz ödemesi yapar. Vade sonunda ise anapara tarafınıza iade edilir.
Tahvilin temel özellikleri
Tahvillerin çalışmasını belirleyen temel unsurlar aşağıdaki gibi listelenebilir:
- Nominal Değer: Vade sonunda size geri ödenecek tutar
- Kupon Oranı: Yıllık tahvil oranları
- Kupon Ödemesi: Faizin belirli dönemlerde ödenmesi (3 ay, 6 ay veya yıllık)
- Vade: Tahvilin geri ödeme tarihi
- İhraççı: Tahvili çıkaran kurum (devlet, banka, şirket vb.)
Tahvil faizi nedir?
Tahvil faizi nedir sorusu da kişilerin akıllarında yer eder. Tahvil faizi yatırımcının satın aldığı tahvil karşılığında elde ettiği yıllık getiri oranını ifade eder. Devlet ve özel sektör tahvilleri sabit faizli, değişken faizli ya da enflasyona endeksli olabilir.
Tahvil faizi nasıl hesaplanır?
Standart tahvil faizi hesaplama formülü şöyledir:
Kupon Ödemesi = (Nominal Değer x Kupon Oranı) / Ödeme Sayısı
Örneğin 100.000 TL nominal değerli, yıllık %10 faizli ve 6 ayda bir faiz ödeyen bir tahvilde:
Kupon Ödemesi = (100.000 × 0.10) / 2 = 5.000 TL
Tahvil faizi ödeme dönemleri
Tahvil faizleri genel olarak 3 ayda, 6 ayda ya da yılda bir şeklinde ödenir. Özel sektör tahvilleri çoğunlukla 3 veya 6 ayda bir ödeme yapar. Devlet tahvilleri ağırlıklı olarak 6 aylık ödeme periyotlarıyla çalışır.
Tahvil türleri nelerdir?
Piyasada farklı risk, getiri ve vade özelliklerine sahip çok sayıda tahvil türü bulunur.
Devlet tahvili nedir?
Devlet tahvili, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ihraç edilen ve devlet güvencesi taşıyan tahvillerdir. Risk seviyesinin diğer tahvil türlerine kıyasla düşük olduğunu belirtmek isteriz.
Hazine bonosu ve devlet tahvili farkı
Hazine bonosu, vadesi 1 yıldan kısa olan borçlanma aracıdır. Devlet tahvili ise vadesi 1 yıldan uzun olan tahvildir.
Devlet tahvilinin avantajları
Devlet tahvilinin avantajları şöyle sıralanabilir:
- Devlet garantisi sayesinde düşük risk
- Düzenli faiz geliri
- Likidite imkânı (istendiğinde piyasada satılabilmesi)
- Portföy riski dengesi sağlaması
- Diğer yatırım araçlarına göre daha istikrarlı getiri
Özel sektör (kurumsal) tahvilleri
Şirketlerin borçlanmak amacıyla çıkardığı tahvillerdir. Devlet tahvillerine göre daha yüksek faiz sunar.
Şirket tahvilleri
Güçlü bilançosu olan büyük şirketler tarafından ihraç edilen tahvillerdir. Getiri oranları daha yüksektir.
Banka tahvilleri
Bankalar tarafından çıkarılan, likiditesi yüksek ve daha güvenilir kurumsal tahvil sınıfında yer alır.
Eurobond (döviz cinsi tahvil)
Eurobond genelde USD ya da EUR cinsinden ihraç edilen uzun vadeli borçlanma senetleridir. Hem devlet hem özel sektör tarafından çıkarılabilir.
Belediye tahvilleri
Yerel yönetimlerin altyapı, ulaşım ve sanayi projelerini finanse etmek için çıkardığı tahvillerdir.
Gelir ortaklığı senetleri
Belirli bir projenin gelirine ortak olunan tahvil türüdür. Örneğin bir köprü veya otoyol gelirine dayalı olabilir.
Varantlı (garantili) tahviller
Anapara garantili ya da belirli bir teminata bağlı tahvillerdir. Riskten korunmak isteyen yatırımcılar için uygundur.
Tahvil ve bono nedir, farkları nelerdir?
Tahvil ve bono nedir diye araştıran kişi sayısı oldukça fazla. Peki bono ve tahvil nedir? İşte detayları.
Bono nedir?
Bono, vadesi 1 yıldan kısa olan kısa vadeli borçlanma araçlarıdır. Hazine tarafından çıkarılan versiyonu Hazine Bonosu olarak bilinir.
Tahvil ile bono arasındaki farklar
Bono ve tahvil arasındaki farkları tablo ile açıklayabiliriz.
| ÖZELLİK | TAHVİL | BONO |
|---|
| Vade | 1 yıldan uzun | 1 yıldan kısa |
| Getiri | Genelde yüksek | Daha düşük |
| Risk | Orta veya düşük | Düşük |
| Kullanım | Orta veya uzun vadeli fonlama | Kısa vadeli fonlama |
Hazine Bonosu nedir?
Hazine tarafından çıkarılan kısa vadeli (1 yıla kadar) borçlanma aracıdır. Devlet garantisi sunar. Ayrıca düşük risk içerir.
Tahvil fonu nedir?
Tahvil fonu, yatırımcıların tek tek tahvil almak yerine bir fon üzerinden çok sayıda tahvile yatırım yapmasını sağlar. Fon içinde devlet tahvilleri, özel sektör tahvilleri ve bono çeşitleri bulunabilir. Bu fonlar profesyonel portföy yöneticileri tarafından yönetilir.
Tahvil ve hisse senedinin farkları
Hisse senedi ile tahvil arasındaki farkları şöyle sıralayabiliriz:
- Tahvil sabit gelir sağlar. Hisse senedi ise şirket kârına bağlı temettü getirisi sunar.
- Tahvil daha düşük risklidir. Hisse senedinin fiyat volatilitesi daha yüksektir.
- Tahvilde vade sonunda anapara geri ödenir. Hisse senedinde böyle bir garanti yoktur.
- Hisse senetleri uzun vadede yüksek getiri sağlayabilir. Tahviller daha istikrarlı getiri sunar.
Tahvil oranları ve piyasa dinamikleri
Tahvil oranları piyasalardaki faiz hareketlerini, ekonomik beklentileri ve yatırımcıların risk iştahını doğrudan yansıtan önemli göstergeler arasında yer alır. Bu oranların nasıl belirlendiğini ve piyasa dinamiklerinden nasıl etkilendiğini anlamanız tahvil yatırımlarında daha bilinçli kararlar vermenize yardımcı olur.
Tahvil oranları nedir?
Tahvil oranları piyasadaki faiz seviyelerini ve tahvillerin beklenen getirilerini ifade eder. Genelde merkez bankası faiz kararları, enflasyon ve ekonomik beklentilere göre değişir.
Tahvil nasıl alınır?
Tahvil almak düzenli faiz geliri elde etmek ve portföyde daha dengeli risk dağılımı sağlamak isteyen yatırımcılar için son derece pratik bir süreçtir. Tahvil alımının hangi kanallardan yapılabildiğini, gerekli adımları ve dikkat edilmesi gereken noktaları bilmeniz yatırımınızı güvenli hâle getirir.
Tahvil nereden alınır?
Devlet tahvili nasıl alınır sorusunun yanıtı oldukça basittir. Peki tahvil nereden alınır?
Bankalardan tahvil alımı
Akbank Mobil ya da şubelerimizden devlet ve özel sektör tahvili satın alabilirsiniz.
Aracı kurumlardan alım
Türkiye’de SPK lisanslı aracı kurumlar üzerinden işlem yapabilirsiniz. Bu sayede piyasa derinliğine daha hızlı ulaşabilirsiniz.
Borsadan tahvil alımı
BIST Borçlanma Araçları Piyasası’nda alım satım yapabilirsiniz.
Devlet tahvili nasıl alınır?
Devlet tahvili almak için bankaların yatırım hesaplarını ya da aracı kurum platformlarını kullanabilirsiniz. Açık artırma yöntemiyle yapılan ihraçlara da katılabilirsiniz.
Akbank'tan tahvil nasıl alınır?
Akbank’ta yatırım hesabı olan kullanıcılar Akbank Mobil veya Akbank İnternet’ten devlet tahvili, Eurobond ya da özel sektör tahvillerine erişebilir veya şubelerimizde portföy danışmanlarımız aracılığıyla işlem yapabilir.
Tahvil değerleme ve analiz
Tahvil analiz süreci bir tahvilin gerçek piyasa değerini ve potansiyel getirilerini anlamanız için büyük önem taşır. Faiz oranları, vade yapısı, ihraççının risk durumu ve piyasa şartları gibi değişkenlerin nasıl değerlendirildiğini bilmek sağlıklı yatırım kararları almanızı sağlar.
Tahvil fiyatı nasıl belirlenir?
Tahvil fiyatı genel olarak şu unsurlara göre değişir:
- Piyasadaki faiz oranları
- Enflasyon beklentisi
- Vade süresi
- İhraç eden kurumun risk durumu
- Arz talep dengesi
Sıkça Sorulan Sorular
Tahvil nedir?
Tahvil devletin veya şirketlerin yatırımcılardan borç almak için çıkardığı uzun vadeli borçlanma aracıdır.
Tahvil nasıl ve nereden alınır?
Bankalar, aracı kurumlar ve borsadan tahvil alabilirsiniz.
Devlet tahvili nedir, nasıl alınır?
Devlet tarafından çıkarılan düşük riskli tahvillerdir. Bankalar ve aracı kurumlardan kolayca alınabilir.
Tahvil faizi nedir, nasıl hesaplanır?
Tahvilin yıllık getirisini ifade eder. Nominal değer ile kupon oranı üzerinden hesaplanır.
Tahvil ve bono nedir, farkı nedir?
Tahvil uzun vadeli, bono kısa vadeli borçlanma aracıdır.
Tahvil oranları nedir?
Tahvillerin beklenen yıllık getirilerini ve faiz seviyelerini ifade eder.
Tahvil fonu nedir?
Profesyonel yöneticiler tarafından yönetilen ve farklı tahvilleri içeren fon türüdür.
Tahvil yatırımı güvenli mi?
Devlet tahvilleri oldukça güvenlidir. Özel sektör tahvilleri ise kurumsal risklere bağlıdır.
Tahvilden ne zaman para çekilir?
Vade sonunda anapara iade edilir. İsterseniz vade dolmadan da piyasada satabilirsiniz.
Kaynaklar:
https://www.investopedia.com/terms/b/bond.asp
https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2024/07/TUFEye-Endeksli-Devlet-Tahvili-Yatirimci-Kilavuzu_Temmuz-2024.pdf
https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2020/01/TLREF-yat%C4%B1r%C4%B1mc%C4%B1-k%C4%B1lavuzu.pdf