Türkiye’de girişimciliği destekleyen, işletmelerin büyümesine ve gelişmesine katkı sunan en önemli kurumlardan biri hiç şüphesiz KOSGEB’dir. Ülke ekonomisinin önemli bir parçası olan KOBİ’lere çeşitli destekler sunan KOSGEB, ekonomik rekabetin hızla arttığı günümüzde yalnızca maddi yardım sağlayan bir kurum olmanın ötesine geçerek işletmelere eğitim, danışmanlık ve yol göstericilik gibi hizmetler de sağlıyor. Dilerseniz şimdi, KOSGEB’e daha detaylı bir bakış atalım.
KOSGEB Ne Demek?
KOSGEB, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı’nın kısaltmasıdır. 1990 yılında kurulmuş olan bu kurum; Türkiye’deki KOBİ’lerin gelişmesi, yenilikçi projelerin hayata geçirilmesi ve girişimcilik kültürünün yaygınlaşması amacıyla faaliyet gösteriyor. Kurumun ana hedefi, işletmelerin ulusal ve uluslararası arenada rekabet gücünü artırmak ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlamak olarak ifade edilebilir.
KOSGEB’in sunduğu hizmetler arasında mali destekler, eğitim programları, danışmanlık hizmetleri ve Ar-Ge projelerine yönelik teşvikler bulunur. Özellikle teknoloji tabanlı işletmelere yönelik programlar, Türkiye’nin küresel ölçekte inovasyon kapasitesini artırmayı hedefler. Böylece hem girişimciler hem de yatırımcılar için cazip bir ekosistem oluşur.
Kurumun faaliyetlerinin yalnızca finansman sağlamakla sınırlı olduğunu düşünmek hata olur. KOSGEB; işletmelerin yönetim süreçlerini iyileştirmelerine, verimliliklerini artırmalarına ve pazarlama kabiliyetlerini geliştirmelerine de destek olur. Bu yönüyle KOSGEB, adeta dört dörtlük bir işletme danışmanı gibi çalışır.
KOSGEB hem yeni girişimciler hem de mevcut işletmeler için önemli bir kaynak kapısıdır. Yeni iş kurmak isteyenler, girişimcilik eğitimlerinden geçerek iş planlarını oluşturabilir ve ardından hibe ya da kredi desteğine başvurabilirler. Mevcut işletmeler ise büyüme, ihracat, teknoloji yatırımı veya dijital dönüşüm projeleri için KOSGEB’in sağladığı imkanlardan faydalanabilirler.
Kurumun en önemli özelliklerinden biri, destek programlarını düzenli olarak güncellemesi ve piyasa ihtiyaçlarına göre yeni teşvik modelleri geliştirmesidir. Böylece işletmeler KOSGEB sayesinde değişen ekonomik koşullara uyum sağlayarak ayakta kalabilir ve büyüme yolunda ilerleyebilirler.
KOSGEB Destekleri Nedir?
KOSGEB destekleri, işletmelerin ihtiyaçlarına göre farklı kategorilere ayrılır. Bunların başında girişimcilik destekleri, KOBİ finansman destekleri, Ar-Ge ve inovasyon destekleri, yurt dışı pazar destekleri ve dijitalleşme destekleri gelir. Her bir destek türü, işletmelerin farklı aşamalardaki ihtiyaçlarını karşılamak üzere tasarlanmıştır.
Girişimcilik destekleri, iş fikri olan ancak sermayesi sınırlı olan girişimcilere yöneliktir. Bu destekler kapsamında girişimciler, belirli bir eğitim sürecinden geçerler ve ardından iş planlarını hazırlayarak KOSGEB’e sunarlar. Onaylanan projeler, hibe ve faizsiz kredi gibi finansal imkanlarla hayata geçirilir.
Ar-Ge ve inovasyon destekleri, teknolojik ürün geliştirmek isteyen işletmelere yöneliktir. Bu destekler sayesinde firmalar; ürün geliştirme süreçlerinde ihtiyaç duydukları ekipman, yazılım ve personel giderlerini KOSGEB üzerinden adeta bir ticari kredi kullanır gibi finanse edebilirler. Böylece Türkiye’nin inovasyon kapasitesi artar ve yerli üretim teşvik edilmiş olur.
Yurt dışı pazar destekleri ise ihracat yapmak veya mevcut ihracat kapasitesini artırmak isteyen işletmelere yöneliktir. Bu programlar kapsamında fuar katılım masrafları, tanıtım faaliyetleri, yurt dışı seyahat giderleri gibi kalemler desteklenir. Böylece KOBİ’ler global pazarda daha görünür hale gelirler.
KOSGEB’in bir diğer önemli desteği de dijitalleşme projelerine yöneliktir. Bu kapsamda işletmeler; yazılım, otomasyon sistemleri, e-ticaret altyapısı ve dijital pazarlama yatırımları için hibe veya kredi desteği alabilirler. Böylece dijital dönüşüm, KOBİ’ler için daha erişilebilir hale gelir.
KOSGEB Destekleri Kimlere Verilir?
KOSGEB desteklerinden yararlanabilecek kişiler öncelikle Türkiye’de faaliyet gösteren küçük ve orta ölçekli işletmelerdir. KOBİ statüsünde olabilmek için işletmenin çalışan sayısı, yıllık cirosu ve bilanço büyüklüğü belirli sınırları aşmamalıdır. Bu sınırlar KOSGEB tarafından net olarak tanımlanır.
Yeni girişimciler de KOSGEB desteklerinden yararlanabilir. Ancak bunun için girişimcilik eğitim programına katılmak ve onaylanmış bir iş planına sahip olmak şarttır. Eğitimler, KOSGEB tarafından belirlenen çevrim içi veya yüz yüze platformlarda verilir.
KOSGEB desteklerinden yararlanmak isteyen işletmelerin KOSGEB veri tabanına kayıt yapmaları gerekir. Bu kayıt işlemi, destek başvurusu yapabilmenin ön koşuludur. Kayıt sonrasında işletmeler, uygun oldukları destek programlarına başvurabilirler.
Bunun yanı sıra bazı destekler, belirli sektörler veya bölgeler için özel olarak tasarlanmıştır. Örneğin kalkınmada öncelikli bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler, daha yüksek oranlı desteklerden yararlanabilir. Ayrıca kadın girişimciler ve genç girişimciler için ek teşvikler bulunur. Ayrıcalıklı gruplar veya destek listesindeki işletmeler için adeta ihtiyaç kredisi görevi gören bu desteklere dair güncel bilgilere KOSGEB’in web sitesinden ulaşabilirsiniz.
Bir de desteklenmeyeceği ilan edilmiş işletmeler vardır. Bunlar iki kategoride karşımıza çıkar:
- Dünya Bankası tarafından kısıtlandığı açıklanan sektörlerde faaliyet gösteren işletmeler
- Destek ödemesi öncesinde yasal limitlerin üzerindeki vergi ve SGK borçlarını kapatmamış, tescil veya taksitlendirmemiş olan işletmeler
Peki, Dünya Bankası’nın hangi sektörlere kısıtlama koyduğunu biliyor musunuz?
Bu sektörler şunlardır:
- Pestisit ve herbisit imalatı
- Silah ve mühimmat imalatı
- Alkollü içecek imalatı
- Tütün ürünleri imalatı
- Nesli tehlike altındaki yabani hayvan ve bitki türlerini hedef alan vahşi oyun ve ürünler gibi yasa dışı sayılan veya uluslararası yasaklara tabi ürünlerin imalatı, ticareti ve faaliyetlerinin uygulanması
- Tıbbi ekipman, kalite kontrol ekipmanı, radyoaktif kaynağın önemsiz ve / veya uygun şekilde korunduğunun düşünüldüğü ekipman tedarikleri hariç olmak üzere radyoaktif malzemelerin üretimi ve ticareti
- Asbest içeriğinin %20’nin altında olduğu kaplanmış asbestli çimento tabakası tedariki ve kullanımı hariç olmak üzere bağlanmamış asbest liflerinin üretimi ve ticareti
- 2.5 kilometreyi aşan ağların kullanıldığı deniz ortamında ağlarla balık tutma
- Zorla çalıştırılan / zararlı çocuk işçiliğine, zararlı veya sömürücü yöntemlere dayanan üretim ve faaliyetler
- Birincil tropikal nemli ormanda kullanım için ticari ağaç kesimi işlemleri
- Sürdürülebilir şekilde yönetilen ormanlar dışında kalan odun veya diğer ormancılık ürünlerinin üretimi ya da ticareti
KOSGEB Başvuru Koşulları Nelerdir?
KOSGEB, Türkiye’de girişimcilik ekosisteminin en önemli yapı taşlarından biridir. Sağladığı hibe, kredi ve danışmanlık destekleri sayesinde pek çok işletme faaliyetlerini sürdürebilmiş, hatta uluslararası başarılar elde etmiştir. Kurumun sunduğu imkanlar yalnızca maddi kaynak sağlamaktan ibaret değildir. İşletmelere stratejik bir vizyon kazandırmak ve rekabet gücünü artırmak da KOSGEB’in öncelikli hedefleri arasındadır.
KOSGEB başvurularında genel olarak şu koşullar aranır:
1. KOBİ statüsünde olmak: İşletmenin çalışan sayısı, yıllık cirosu ve bilanço büyüklüğü KOBİ tanımına uygun olmalıdır.
2. KOSGEB veri tabanına kayıt: Tüm işletmelerin destek başvurusu öncesinde KOSGEB veri tabanına kayıt yapması gerekir.
3. Faaliyet alanının uygunluğu: Başvurulacak programın faaliyet alanı ile işletmenin faaliyet konusu uyumlu olmalıdır.
4. Girişimcilik eğitimi: Yeni girişimciler için KOSGEB tarafından onaylanan girişimcilik eğitimini tamamlamak zorunludur.
5. İş planı hazırlamak: Başvuru yapılacak destek programına uygun, detaylı ve uygulanabilir bir iş planı sunulmalıdır.
6. Vergi ve SGK borcu durumu: İşletmenin vergi ve SGK borcu bulunmamalı ya da yapılandırılmış olmalıdır.
7. Belgelerin tamamlanması: Başvuru için istenen tüm belgeler eksiksiz hazırlanmalı ve başvuru süresinde teslim edilmelidir.
8. Program özel şartları: Her destek programının kendine özgü ek koşulları olabilir, bunların dikkatle incelenmesi gerekir.
Girişimci olmak isteyenler veya işletmesini büyütmeyi planlayanlar için KOSGEB güçlü bir yol arkadaşıdır. Doğru başvuru süreci ve iyi hazırlanmış bir iş planı ile KOSGEB desteklerinden maksimum fayda sağlamak mümkündür. Türkiye ekonomisine katkı sunmak ve kendi işini sağlam temeller üzerine inşa etmek isteyen herkes için KOSGEB fazlasıyla bir fırsat.