VİOP

​Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP)

VİOP, Borsa istanbul A.Ş.'de vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alınıp satılabildiği piyasadır. 05/08/2013 tarihinde VOB piyasası ile VİOP (Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) birleşmiş olup, Bankamız ilk aşamada VOB'dan VİOP'a devrolan BİST 30 Endeks, TL/Dolar, TL/ Euro, Euro/Dolar, TL/Gram Altın, Dolar Ons ve Baz Yük Elektrik sözleşmelerinde emir iletim aracılığı yapacaktır.

VİOP Resmi İnternet Sitesi için tıklayın.​


Döviz Kurları

Döviz kurlarını anında görüntüleyebilir, hesaplama aracı ile döviz alım-satımlarını hesaplayabilir ve Akbank Mobil üzerinden tüm işlemlerinizi vakit kaybetmeden yapabilirsiniz.

Detaylı Bilgi

Vergilendirme ve Duyurular

Kazancınıza dair tüm vergilendirme bilgileri ve yasal mevzuat hakkındaki duyurular.

Detaylı Bilgi

Sık Sorulan Sorular

BIST VIOP veri yayın paketleri nelerdir?

​Veri Yayın Paketleri

BIST tarafından 1 Nisan 2011 ve 1 Eylül 2014 tarihlerinde yapılan düzenlemeler ile Pay Piyasası ve VİOP piyasası eşanlı verileri, ücretli hale getirilmiştir.

Düzenlemelerle birlikte ücretli olarak sunulan Düzey 1, Düzey 1+ , Düzey 2 ve Gün sonu paketlerini Akbank Direkt İnternet üzerinden hesabınızdan veya kredi kartınızdan ödeme yaparak kolaylıkla satın alabilirsiniz.

Veri yayın paket ücretleri ile ilgili detaylı bilgi için tıklayın.

Akbank müşterileri, Akbank Direkt İnternet üzerinden İşlem Tarafı Gün Sonu Bilgileri paketini satın alarak bu verileri;

- Akbank Direkt İnternet'e giriş yaparak Anlık Borsa'dan,

- Akbank YATIRIMCI uygulamasından müşteri girişi yaparak görüntüleyebilirler


VİOP nedir?

​Borsa İstanbul bünyesinde işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin alım satımının gerçekleştiği Piyasanın kısa adıdır.

Türev ürün nedir?

​Türev ürünler vadeli piyasalarda işlem gören, dayanak varlık olarak tanımlanan bir başka varlıktan türetilen ve değeri o dayanak varlığa bağlı olarak oluşan ürünlerdir. Günümüzde organize vadeli işlem piyasalarında paya, endekse, dövize, tahvile, bonoya, emtiaya, altına, enerjiye vb. dayalı olarak oluşan türev sözleşmeler işlem görmektedir.

VİOP’ta işlem gören sözleşmeler nelerdir?

​VİOP'ta işlem gören vadeli işlem sözleşmeleri aşağıda verilmiştir:

 -  Pay Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Döviz Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Kıymetli Madenler Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Emtia Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Enerji Vadeli İşlem Sözleşmeleri

 -  Yabancı Endeksler Vadeli İşlem Sözleşmeleri

VİOP'ta işlem gören opsiyon sözleşmeleri aşağıda verilmiştir:

 -  Pay Opsiyon Sözleşmeleri

 -  Pay Endeks Opsiyon Sözleşmeleri

-  DolarTL Opsiyon Sözleşmeleri


VİOP’taki ürünlere neden yatırım yapmalıyım?

​VİOP, öncelikle riskten korunmak isteyen yatırımcılara risk yönetimi yapma imkânı sağlar. Ayrıca fiyat beklentisi çerçevesinde kar elde etmek isteyen yatırımcılar için de spot piyasalardan daha düşük teminat miktarlarıyla aynı miktarda dayanak varlık üzerine yatırım yapma olanağı sağladığından VİOP en doğru tercih konumundadır. VİOP, yatırımcılara farklı piyasa koşullarında yatırım yapma olanağı sunma özelliğiyle spot piyasalardan farklılık gösterir.

VİOP’ta işlem yapmanın avantajları nedir?

​Kaldıraç unsuru: Vadeli işlem piyasalarında pozisyon almak için o pozisyon değerinin düşük bir oranında başlangıç teminatının yatırılması yeterlidir. Vadeli piyasalarda yatırımcılar gerek fiyat artışlarından gerekse fiyat düşüşlerinden kaldıraçlı olarak getiri elde etme imkanına sahiptirler. Ancak kaldıraç etkisi yatırımcı için spot piyasaya göre çok daha hızlı ve büyük miktarda zarar etme riskini de içinde barındırır.

Fiyat düşüşlerinden de faydalanma olanağı: Vadeli piyasalar açığa satış imkanı verir. Bu sayede yatırımcılar kısa pozisyon alarak fiyat düşüşlerinden de faydalanabilir.

Vergi avantajı: Hisse senedi veya hisse senedi endekslerine dayalı vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinden elde edilen kazançlar %0 stopaja tabi olup, beyan edilmez.

Portföy çeşitlendirmesi: Vadeli piyasalar portföy çeşitlendirmesi ve dolayısıyla riskin yayılması açısından değişik seçenekler sunar.

Karşı taraf riski: VİOP'ta işlemler takas kurumunun (Takasbank) garantisi altındadır.

Teminatların nemalandırılması: Takasbank'ta teminat hesaplarında tutulan Türk Lirası cinsinden işlem teminatları Takasbank Fon Yönetimi tarafından mümkün olan en iyi şartlarda nemalandırılır.


Kimler vadeli piyasalarda işlem yapar?

​Riskten korunmak isteyen yatırımcılar: Bir sermaye piyasası aracı, döviz, kıymetli maden ve malı kullanan, bunlarda pozisyon tutan ve gelecekte meydana gelebilecek beklenmedik değişimlerden korunmak isteyen yatırımcılar vadeli piyasalarda spot piyasadaki pozisyonlarının tersi yönünde pozisyon alırlar.

Fiyat hareketlerinin getirdiği fırsatlardan yararlanmak isteyen yatırımcılar: Fiyat beklentileri çerçevesinde kar elde etmek isteyen yatırımcılar için vadeli piyasalar özellikle kaldıraç etkisi ile önemli fırsatlar sunar. Kaldıraç etkisi ise aynı zamanda yatırımcılar için risk oluşturabilmektedir.

Arbitrajcılar: Arbitrajcılar, iki veya daha fazla piyasada, üründe ve/veya vadede eş zamanlı yapılan alım satım işlemleri ile risksiz kar elde etmeyi hedeflerler.


VİOP’ta kullanılan teminatlandırma yöntemi nedir?

VİOP'ta portföy bazında teminatlandırma yöntemi kullanılır. Portföy bazında teminat hesaplamasına esas teşkil edecek parametreler Takasbank tarafından belirlenir. Takasbank, portföy bazında teminatlandırma işlemlerinde Standard Portfolio Analysis of Risk (SPAN) algoritmasını kullanır.

SPAN, portföy riski bazında, takas kurumu ve müşteri detayında gerekli teminatı hesaplayan bir sistemdir. SPAN algoritmasında, değişik fiyat ve volatilite değişim seviyelerine dayalı olarak oluşturulan senaryolar arasından maksimum risk göz önünde bulundurularak, teminat tutarı portföy bazında hesaplanmaktadır.


Risk oranı ve riskli hesap nedir?

​Risk oranı, sürdürme teminatının [Toplam teminat +/- Geçici Kar Zarar] tutarına oranıdır. Bu oran %100'den büyük ise hesap "riskli" duruma düşer. Riskli duruma giren hesabın tüm pasif emirleri otomatik olarak iptal edilir. Hesap, teminat yatırarak ve/veya bulunması gereken teminat tutarını azaltıcı işlem yaparak riskli durumdan çıkabilir. Riskli hesaplar için teminat yatırılabilir ancak teminat çekilemez.

VİOP’ta bulunması gereken teminat ve sürdürme teminatı nedir?

​Bulunması Gereken Teminat: Hesaptaki son açık pozisyon ve son SPAN parametre dosyası verilerine göre hesaplanan tutardır. 

Sürdürme Teminatı: Piyasada oluşan zararlar ya da nakit dışı teminatların değerlerinin düşmesi sonucunda, bulunması gereken teminatın inebileceği en düşük seviyedir. Sürdürme teminat seviyesi, bulunması gereken teminat değerinin %75'i olarak belirlenmiştir.


Gün sonu uzlaşma fiyatı nedir?

​Borsa'da gün sonunda açık pozisyonların değerlemesinde esas alınan fiyattır.

Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call) nasıl oluşur?

​İşlem teminatı tutarının sürdürme teminatı seviyesinin altına inmesi durumunda Takasbank tarafından teminat tamamlama çağrısı yapılır. Teminat tamamlama yükümlülüğünü ertesi gün saat 13:55'e kadar yerine getirilmediği takdirde otomatik pozisyon kapatma sistemi devreye girer ve gerektiği kadar pozisyonu piyasa fiyatından likide eder.

Vade sonu uzlaşma fiyatı nedir?

​Vadesonuna dek kapatılmamış pozisyonların değerlemesinde esas alınacak olanfiyattır.

Vade tarihinde uzlaşma nasıldır?

Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde vade tarihinde uzlaşma fiziki teslimat ve nakdi uzlaşı şeklinde gerçekleştirilir. Fiziki teslimatta üzerinde anlaşılan dayanak varlık el değiştirir. Nakdi uzlaşıda ise sözleşme fiyatı ile vade tarihindeki cari fiyat arasındaki fark kadar tutar taraflar arasında el değiştirir.

Pay vadeli işlem ve pay opsiyon sözleşmelerinde uzlaşma yöntemi olarak fiziki teslimat uygulanır. Pay endeks opsiyon sözleşmeleri, BIST 30 Endeks, TL/Dolar, TL/Euro, EUR/USD, Altın, Dolar/Ons Altın, EgePamuk, Anadolu Kırmızı Buğday, Baz Yük Elektrik vadeli işlem sözleşmelerine uzlaşma yöntemi ise nakdi uzlaşıdır.


VİOP’ta uzun ve kısa pozisyon ne anlama gelir?

​VİOP'ta uzun (long) pozisyon alım işlemlerini; kısa (short) pozisyon ise satım işlemlerini ifade etmektedir.

VİOP’ta ters işlemle pozisyon kapatmak ne demektir?

​VİOP'ta yatırımcı vade sonunu beklemeden uzun (alım) pozisyonu satarak; kısa (satım) pozisyonu ise alım yaparak kapatabilir.

VİOP’ta pozisyonları kapatmadan nakit para çekilebilir mi?

​Hesapta bulunan pozisyonlar dolayısı ile bulundurulması gereken teminat tutarının üzerindeki nakit tutarlar pozisyon kapatmadan da çekilebilir, gün içi oluşan karlar ise ertesi gün çekilebilir.

VİOP’ta işlem yapmanın riskleri nedir?

​Kaldıraç riski: Spot piyasaya göre düşük tutarlar ile pozisyon alındığı için, aleyhte oluşacak piyasa hareketlerinde, gerçekleşebilecek yüksek zararlar nedeniyle ana para kaybı riski vardır. 

Likidite riski: Yoğun işlem gören sözleşmeler dışında işlem gören diğer sözleşmelerde likidite darlığı ortaya çıkabilir ve alım-satım fiyat teklifleri arasındaki fark da açılabilir. Bu durum pozisyon kapamayı ve kar realizasyonunu güçleştirebilir.

Vade sonu: VİOP da işlem gören tüm sözleşmelerin önceden belirlenmiş bir vade sonu bulunmaktadır. Vade sonunda kapatılmayan pozisyonlar, son işlem günü fiziki ya da nakdi uzlaşı ile otomatik olarak son bulur.


VİOP Hesap Eksiye Düşer mi?

Evet, Viop hesabına yatırılan teminat tutarlarının üzerinde kayıp oluşabilir ve hesapta eksi bakiye oluşabilir. Kaldıraç etkisi nedeniyle, düşük teminatla işlem yapmanın piyasada lehe çalışabileceği gibi aleyhe de çalışabileceği ve bu anlamda kaldıraç etkisinin tarafınıza yüksek kazançlar sağlayabileceği gibi teminatınızın üzerinde zararlara da yol açabileceği ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.


VİOP'ta Teminat Biterse Ne Olur?

​Piyasadaki günlük fiyat hareketleri neticesinde oluşan geçici kar/zarar ile teminatınızda bulunan tutar seans açık olduğu süre boyunca sürekli güncellenir. Ak Yatırım Viop hesaplarında pozisyonlarınızın taşınmaya devam etmesi için hesabınızda bulunan teminatın belirli bir alt oranın üzerinde olması gerekir. Bu alt oran, pozisyonun alınması için gerekli başlangıç teminatının % 20'sidir. Gün içinde tutulan pozisyonlarda gerekli görülmesi durumunda asgari teminat seviyesinin korunması amacıyla ek teminat Ak Yatırım tarafından  kısmen veya tamamen istenebilir Piyasada olağan dışı veya spekülatif dalgalanmalar yaşandığında olası kayıplarınız teminatınızın çok azalmasına neden olabileceği gibi, teminatınız aracı kuruluş tarafından belirlenecek bir seviyeye geldiğinde tüm pozisyonlarınız (opsiyon alış yönlü pozisyonlar hariç olmak üzere açık olan tüm pozisyonlar) aracı kuruluş tarafından ilk aktif fiyattan resen kapatılabilecektir. Piyasada oluşabilecek likidite riski sebebiyle stop out devreye girse bile kapatılabilen fiyata bağlı olarak Viop teminatı eksiye dönebilmektedir. Böyle bir durumda ertesi iş günü saat 10:30' a kadar nakit teminat yatırılarak eski bakiyenin kapatılması gerekmektedir.

VİOP Alım Satım Nasıl Yapılır?

Ak Yatırım hisse senedi yatırım hesabına bağlı bir Viop hesabı açarak, Akbank İnternet şubesi ve Akbank mobil uygulamasından Viop hesabınıza teminat yatırabilirsiniz. Alım/ satım işlemlerinizi ise Akbank internet şubesi Anlık Borsa veya Akbank yatırımcı mobil uygulamasından gerçekleştirebilirsiniz.